Nikogo nie powinno dziwić, że z czasem praktycznie każde aktywa – wcześniej czy później – ulegają zniszczeniu. Czy na stopniowym zużywaniu się środków trwałych można czerpać korzyści? Okazuje się, że tak – a wszystko to za sprawą amortyzacji. Warto wiedzieć, że odpisy amortyzacyjne są jednym ze sposobów na obniżenie podatku u osób prowadzących działalność gospodarczą.

Co to jest amortyzacja środków trwałych? W jaki sposób można zaoszczędzić na odpisach? W jaki sposób to zrobić w 2023 roku? Odpowiedzi w dalszej części wpisu – zachęcamy do lektury!

Słowem wstępu – czy można nazwać środek trwały?

Zanim przejdziemy do tego, czym jest amortyzacja środków trwałych w firmie, przybliżmy sobie termin „środka trwałego”.

W tym miejscu należy zasugerować się Ustawą o podatku dochodowym, która – choć wprost nie nazywa tego pojęcia – mówi nam o warunkach, jakie muszą spełniać aktywa, by móc podlegać wspomnianej amortyzacji.

Aby móc powiedzieć, że coś jest środkiem trwałym, składnik ten musi:

  • być własnością bądź współwłasnością podatnika,
  • być nabyty lub stworzony we własnym zakresie,
  • posiadać okres użytkowania dłuższy, niż 1 rok,
  • posiadać wartość wyższą niż 3500 zł,
  • być kompletny,
  • być zdatny do użytku,
  • być wykorzystany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Co więc nazwiemy środkiem trwałym? Do takowych składników majątku zaliczyć można m.in. maszyny, urządzenia, środki transportu, budowle, budynki, lokale, które są odrębną własnością, bądź zostały oddane do używania na mocy umowy najmu lub dzierżawy.

Co to jest amortyzacja środków trwałych?

Amortyzacja używanych środków trwałych jest kosztem związanym ze stopniowym zużyciem się składników majątkowych, a także wartości niematerialnych i prawnych.

Mówiąc inaczej: stosowana jest ona wtedy, gdy dany przedmiot np. komputer czy samochód, który spełnia kryteria środka trwałego (akapit wyżej), nie może zostać wliczony w koszty w sposób standardowy.

Sprawdź także:  PIT-2 – co to za formularz i kto powinien go złożyć w 2023 roku?

Amortyzacja środków trwałych polega na miesięcznym zaliczaniu w koszty określonej części wydatku, który związany jest z zakupem firmowym. To, jaka to jest część, zależy od sposobu amortyzacji.

W prostych słowach można powiedzieć, że jest ona kosztem, który obniża podatek dochodowy do zapłaty.

Umorzenie a amortyzacja

Umorzenie jest skumulowaną wartością amortyzacji, która koryguje wartość środków trwałych, które są wykazywane w bilansie wartości brutto do netto. Amortyzacja z kolei jest wartością odpisywaną w koszty w określonym okresie.

Amortyzacja środka trwałego – termin dokonania odpisów amortyzacyjnych

Co do zasady odpisy amortyzacyjne od środków trwałych dokonywane są od pierwszego dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym składniki majątkowe zostały przyjęte do użytku.

Co ważne: przyjęcie to powinno zostać udokumentowane (dla celów dowodowych) za pomocą odpowiednich dokumentów bądź adnotacji na dokumentach potwierdzających nabycie tychże aktywów. Amortyzowane środki trwałe należy ująć w ewidencji środków trwałych, a także wartości niematerialnych i prawnych.

Odpisy amortyzacyjne należy dokonać do końca miesiąca, w którym:

  • kwota umorzenia zrównuje się z wartością początkową aktywów,
  • nastąpi likwidacja, sprzedaż lub stwierdzony zostanie niedobór środków trwałych.

Amortyzacja środków trwałych – stawki

To, w jakiej wysokości występują odpisy, zależne jest od przypisanych stawek amortyzacyjnych.

W wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych (jest to załącznik do ustawy o PIT) obecnie znajduje się 10 podstawowych stawek amortyzacyjnych:

  • 1,5%,
  • 2,5%,
  • 4,5%,
  • 7%,
  • 10%,
  • 14%,
  • 18%,
  • 20%,
  • 25%,
  • 30%.

I tak dla przykładu stawka roczna 2,5% przypisana jest np. budynkom mieszkalnym, 20% – samochodom osobowym, a 30% z kolei samochodom ciężarowym. Przedsiębiorcy mają prawo naliczać odpisy w równych ratach: co miesiąc, kwartał bądź jednorazowo – na koniec roku.

Stawki amortyzacyjne można podzielić również ze względu na rodzaj: podwyższone, obniżone i indywidualne.

Stawki amortyzacyjne podwyższone

Wedle obowiązujących przepisów w ściśle określonych przypadkach stawki amortyzacyjne mogą być podwyższane. Zabieg ten polega na tym, że podstawowa stawka mnożona jest przez określony współczynnik.

Stawki amortyzacyjne obniżone

Analogicznie do powyższego – podatnikom przysługuje prawo do obniżenia stawek podanych w wykazie. Taki zabieg jest wykorzystywany m.in. wtedy, gdy przedsiębiorca ponosi stratę podatkową, co w niektórych przypadkach może pozytywnie wpłynąć na sytuację podatkową. Z obniżenia stawek amortyzacyjnych warto skorzystać również w okresie mniejszego użytkowania środków trwałych.

Indywidualne stawki amortyzacyjne

Trzecią opcją, z której mogą skorzystać podatnicy, są indywidualne stawki amortyzacyjne w przypadku amortyzacji używanych bądź ulepszonych aktywów, które zostały wprowadzone do ewidencji po raz pierwszy (przy zachowaniu minimalnych okresów amortyzacji).

Sprawdź także:  Odliczenie od podatku w IKZE 2023 – kto może skorzystać z ulgi?

Podatnicy najczęściej korzystają z indywidualnych stawek w momencie wynajmu używanych lokali, dla których podstawową stawką jest 2,5%, gdzie z kolei mogą oni ją podwyższyć do nawet 10%.

Metody amortyzacji środków trwałych

Obecnie przedsiębiorcy mogą wykorzystać amortyzację w celu obniżenia podatku dochodowego na 5 sposobów.

Środek trwały – amortyzacja liniowa

Sposób ten polega na dokonaniu odpisów amortyzacyjnych, które są ustalane od początkowej wartości środków trwałych, wraz z zastosowaniem rocznej stawki, która jest określona w wykazie stawek amortyzacyjnych. W tym wypadku wartość ustalonego odpisu rocznego jest stała przez cały okres amortyzacji. Z metody tej można skorzystać również w przypadku stawek podwyższonych, obniżonych oraz indywidualnych.

Amortyzacja środków trwałych metodą liniową przyspieszoną

W niektórych przypadkach przedsiębiorcy mają prawo do podwyższenia standardowej stawki amortyzacyjnej w odniesieniu do posiadanych i używanych środków trwałych w firmie. W tym miejscu należy mieć na uwadze ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl której środkami trwałymi są aktywa, które przed nabyciem oraz pierwszym wprowadzeniem do ewidencji firmy były wykorzystywane przez co najmniej 6 miesięcy.

W przypadku amortyzacji metodą liniową przyspieszoną przedsiębiorcy zobowiązani są do udowodnienia tego, że nabyty przedmiot był używany w momencie zastosowania podwyższenia amortyzacji.

Środki trwałe – amortyzacja. Metoda liniowa indywidualna

W tym wypadku stawka amortyzacyjna ustalana jest indywidualnie przy użyciu współczynnika dla środków trwałych wykorzystywanych w sposób szczególny.

Metoda degresywna amortyzacji środków trwałych

Kolejnym sposobem amortyzacji środków trwałych w firmie jest wykorzystanie metody degresywnej, której założeniem jest to, że wraz z upływem czasu stawka amortyzacyjna maleje, co jest spowodowane coraz niższą użytecznością środka trwałego. Metoda degresywna pozwala stosować wysokie odpisy przez pierwsze lata.

Jednorazowa amortyzacja środka trwałego

W niektórych przypadkach możliwe jest skorzystanie z jednorazowego wliczenia w koszty podatkowe wydatków na nabycie składnika majątku. Wybierając tę metodę, przedsiębiorcy mogą skorzystać z odpisów amortyzacyjnych, ograniczonych limitem wynoszącym 50 000 euro.

Zainteresował Cię temat? Zostań z nami na dłużej i zapoznaj się z pozostałymi artykułami z naszego bloga podatkowego. A jeżeli interesuje Cię rozliczenie się z urzędem skarbowym, wypróbuj naszą nową aplikację do PIT online – PitBot. Wypełnij deklarację w kilka minut bez wychodzenia z domu i ciesz się z dodatkowych benefitów w postaci kuponów rabatowych na zakupy u wybranych partnerów – zapraszamy!

5/5 - (2)