Darowizna to popularna forma datku w naszym kraju. Często przekazywana jest ona przez rodziców swoim dzieciom np. z okazji ślubu. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że nie pozostaje ona obojętna dla polskiego Urzędu Skarbowego. Czy od darowizny płaci się podatek? Co może dziwić – w wielu przypadkach tak. W jakich? O tym porozmawiamy w dzisiejszym wpisie. Kto płaci podatek od darowizny? Jak uniknąć opodatkowania? Odpowiedzi znajdziesz w dalszej części artykułu – zapraszamy do lektury.

Darowizna w świetle przepisów – słowo na wstęp

Zanim przejdziemy do tego, kto płaci podatek od darowizny, zatrzymajmy się chwilę na samym pojęciu tego datku.

Otóż warto wiedzieć, że darowizna jest umową zawieraną pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Dotyczy ona nieodpłatnego przekazania dobra materialnego w różnej postaci (prawa majątkowe, dom, samochód etc.).

Czyli innymi słowy – o darowiźnie mówimy tylko wtedy, gdy przekazujemy swoją część majątku drugiej osobie, nie oczekując niczego w zamian.

Czy od darowizny płaci się podatek?

Czy otrzymując darowiznę od bliskiej osoby, musisz zapłacić podatek dochodowy PIT? W teorii tak – warto wiedzieć, że wszystkie darowizny – bez wyjątku – podlegają opodatkowaniu (podobnie jak spadki). Obowiązek podatkowy różni się jednak w zależności od tego, w jakiej grupie podatkowej znajduje się darczyńca. Dlaczego? W każdej z grup przewidziane są zwolnienia dotyczące kwoty wolnej od podatku.

Podatek od spadków i darowizn a grupa podatkowa

Podatek od spadku i darowizny może zostać niezapłacony w przypadku bycia w jednej z trzech grup podatkowych i pod wyżej wspomnianym warunkiem, że wartość datku nie przekracza ustanowionego limitu. Jak to wygląda w praktyce?

Grupa podatkowa
Podatnik zaliczany do danej grupy
Darowizna (kwota wolna od podatku)

1
rodzic (matka, ojciec), dziadek/babcia, dziecko (syn, córka), wnuk/wnuczka, brat/siostra, ojczym/macocha, teść/teściowa, zięć/synowa, pasierb
9637 zł
2
zstępni rodzeństwa, zstępni małżonkowie, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych
7276 zł
3
pozostałe osoby, które nie klasyfikują się do 1 i 2 grupy podatkowej
4902 zł

Co ważne – jeśli obdarowany nabywa na własność prawa majątkowe od tego samego darczyńcy więcej niż jeden raz, wartość przekazanej darowizny ujmowana jest łącznie w okresie pięciu lat, które poprzedzały rok, w którym został przekazany ostatni datek.

Darowizna wolna od podatku a grupa 0

Jak uniknąć podatku od darowizny? Pomimo tego, co napisaliśmy wyżej, zdarzają się sytuacje, w których podatnicy nie podlegają opodatkowaniu – nawet jeśli datek był wyższy niż ustanowiona kwota wolna od podatku.

Sprawdź także:  Podatek od zasiłku dla bezrobotnych – czy osoby bez pracy muszą rozliczać się z urzędem skarbowym?

Jak to możliwe? Zwolnienie z podatku od darowizny przysługuje jedynie osobom, które są zaliczane do grupy 1. W jej ramach wyróżnia się tak zwaną grupę 0. Należą do niej:

  • małżonkowie,
  • zstępni (córka, syn, wnuczka/wnuk, prawnuczka/prawnuk),
  • wstępni (ojciec, matka, dziadek/babcia),
  • rodzeństwo,
  • ojczymowie,
  • macochy,
  • pasierbowie.

Jak uniknąć podatku od darowizny, będąc przypisanym do grupy 0?

“Czy zapłacę podatek od darowizny, będąc w grupie 0?” – odpowiedź na to pytanie jest krótka: nie, pod warunkiem, że zgłosisz ten fakt właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Masz na to 6 miesięcy od dnia, w którym otrzymałeś darowiznę (pod warunkiem, że jej wartość jest wyższa od kwoty wolnej od podatku dla 1. grupy, czyli w tym wypadku 9637 zł).

W dniu, w którym darczyńca obdarował Cię takim datkiem, automatycznie powstaje obowiązek podatkowy, który musisz zgłosić na specjalnym druku – SD-Z2. Formularz ten służy do wykazania nadwyżki darowanej kwoty, która przekracza ustanowiony limit podatku od darowizn i spadków.

Odliczenie darowizny od podatku najlepiej opisać na konkretnym przykładzie.

Odliczanie darowizny od podatku na przykładach

Przykład 1.

Ojciec podarował córce na urodziny samochód o wartości 8000 zł. W tym samym roku otrzymała ona od rodzica również telefon komórkowy, którego wartość rynkowa to 3500 zł, co łącznie daje kwotę 12 000 zł. W takim wypadku na córce ciąży obowiązek zgłoszenia tego faktu na druku SD-Z2 różnicę w kwocie pomiędzy sumą otrzymanych darowizn a kwotą zwolnioną z podatku. W tym wypadku będzie to 2363 zł (12 000 zł – 9637 zł).

Przykład 2.

Babcia obdarowała wnuczkę kwotą 4000 zł, co znaczy, że darowizna w tym wypadku jest zwolniona z podatku, a więc nie trzeba jej zgłaszać do urzędu. Jeżeli jednak wnuczka w ciągu pięciu lat otrzyma kolejny datek, którego wartość w połączeniu z poprzednią darowizną przekroczy 9637 zł, będzie ona zobowiązana do poinformowania o tym urzędnika na wspomnianym wcześniej formularzu SD-Z2.

Podatek od darowizny pieniężnej od rodziców – jak rozliczyć?

Jeżeli nabywca (obdarowany) otrzyma darowiznę w postaci środków pieniężnych przekraczających kwotę 9637 zł, środki te należy udokumentować dowodem przekazania na:

  • rachunek płatniczy obdarowanego,
  • rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej nabywcy,
  • przekaz pocztowy.
Sprawdź także:  Umowa o dzieło a podatek dochodowy i rozliczenie PIT. To musisz wiedzieć

Prawidłowe udokumentowanie sprawia, że obdarowany może skorzystać z prawa do zwolnienia z podatku od darowizn i spadków. W takim wypadku do druku SD-Z2 należy dołączyć dowód otrzymania datku – przykładem może być wyciąg rachunku bankowego.

Odliczenie od podatku: darowizna. Jak przesłać druk SD-Z2?

Jeżeli zostałeś obdarowany darowizną przekraczającą kwotę wolną od podatku, jesteś zobowiązany do przesłania druku SD-Z2 do wybranego urzędu skarbowego. Możesz to zrobić na jeden z kilku sposobów:

  • stacjonarnie, czyli poprzez udanie się do placówki urzędu skarbowego i złożenie formularza osobiście na ręce urzędnika,
  • pocztą tradycyjną,
  • poprzez pełnomocnika,
  • przez Internet – pod warunkiem, że posiadasz Profil Zaufany.

Nierozliczony podatek od darowizny w rodzinie – jakie są konsekwencje?

Co się stanie, jeśli obdarowany nie zgłosi darowizny do fiskusa? W takim wypadku datek podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. To z kolei oznacza, że podatnik musi na koniec roku złożyć deklarację podatkową PIT i zapłacić podatek od darowizny.

Podatek od darowizny nieruchomości

Jedną z popularniejszych form darowizny jest kupno mieszkania przez rodziców swojemu dziecku, które np. wyjeżdża na studia. Warto mieć świadomość, że taki datek jest zaliczany do darowizny, a to oznacza jedno – obdarowany (w tym wypadku dziecko) powinien zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2. Taka osoba ma na to 6 miesięcy od otrzymania mieszkania. Jeżeli nie zgłosi darowizny, zostanie ona opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn.

Może zdarzyć się również, że niezgłoszona darowizna od rodziców zostanie zauważona przez fiskus dopiero po kilku latach. W takim wypadku datek zostanie opodatkowany na zasadach ogólnych. To jednak nie koniec – w takiej sytuacji urząd skarbowy może nałożyć karę na podatnika związaną z niedotrzymaniem obowiązku zgłoszeniowego (w tym wypadku przez dziecko).

Podatek od darowizny: mieszkanie. Ile wynosi, jeśli datek nie został zgłoszony?

Warto mieć świadomość, że niezgłoszenie darowizny w urzędzie skarbowym traktowane jest jako oszustwo podatkowe. W takim wypadku wysokość podatku do zapłaty może wynieść od 3 do 20%. Wartość ta uzależniona jest od kwoty nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku, a także stopnia powiązania osób.

3.7/5 - (4)