Podatek od zysków kapitałowych (znany jako tzw. podatek Belki) to zobowiązanie szczególnie ważne dla inwestorów, a także osób chcących wyciągnąć korzyści finansowe z oszczędzania. Płacony jest on w wielu sytuacjach – wtedy, gdy sprzedajemy z zyskiem akcje, czy w momencie, w którym skończy się nam lokata. W określonych przypadkach przychody z zysków kapitałowych musimy rozliczyć samodzielnie. W jakich? O tym w dalszej części artykułu. Sprawdź, czym dokładnie jest podatek Belki, kogo dotyczy, ile wynosi i jak go ominąć. Serdecznie zachęcamy do lektury, w której odpowiadamy na najważniejsze pytania dotyczące podatku od zysków kapitałowych – bądź na bieżąco!

Podatek od dochodów kapitałowych – obciążenie znane nie od dziś

Podatek od zysków kapitałowych jest zobowiązaniem, które jest z nami od wielu lat – wprowadzony został on bowiem w 2002 roku. Można więc powiedzieć, że danina ta nie jest niczym nowym dla podatników.

Na przestrzeni lat podatek Belki przeszedł kilka istotnych zmian – na samym początku oddziaływał wyłącznie na depozyty bankowe (konta oszczędnościowe, lokaty). Przez pierwsze dwa lata stawka podatku wynosiła 20% – w 2004 roku nastąpiła zmiana do 19%. Mogłoby się wydawać, że zmiana nie jest duża – warto jednak mieć świadomość, że w przypadku lokat czy akcji często mówimy o bardzo wysokich kwotach – w takim wypadku różnice mogą być pokaźne.

Najważniejszą zmianą w 2004 roku było jednak rozszerzenie zobowiązania na inwestycje w papiery wartościowe (tutaj do przykładu mogą posłużyć akcje).

Podatek Belki – co to jest? Skąd taka nazwa?

W ramach ciekawostki warto powiedzieć, że podatek od zysków kapitałowych na początku został nazwany „podatkiem Belki” (choć z tą nazwą możemy spotkać się również dziś). Dlaczego tak? Powszechną nazwę zawdzięcza swojemu pomysłodawcy – Markowi Belce, który w 2002 roku pełnił funkcję Ministra Finansów. To właśnie z jego inicjatywy wprowadzono to zobowiązanie, które przetrwało aż do dziś.

Zyski kapitałowe a podatek Belki obecnie – od czego jest płacony?

Podatek od dochodów kapitałowych doczekał się również wielu innych nazw jak podatek od oszczędności, od akcji, od giełdy, od obligacji skarbowych czy podatek  od inwestycji giełdowych.

Ale jak jest naprawdę? Co w dzisiejszych czasach obejmuje to zobowiązanie? Daninę tą reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie zgodnie z art. 30a za przedmiot opodatkowania uznać można:

  • akcje,
  • depozyty bankowe,
  • obligacje,
  • pozostałe papiery wartościowe,
  • pożyczki (jedynie, gdy nie są udzielane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą),
  • fundusze kapitałowe jak np. TFI,
  • odsetki od kredytów gotówkowych i pieniężnych,
  • odsetki od papierów wartościowych,
  • przychody z funduszy kapitałowych,
  • odsetki od zebranych na lokatach i rachunkach oszczędnościowych środkach,
  • przychody z tytułu wypłacanej dywidendy,
  • kwoty wypłacane po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego lub osoby, która uprawniona jest do dożywotniej emerytury kapitałowej,
  • dochody z tytułu przeniesienia akcji z rachunku ilościowego na pracowniczy fundusz emerytalny,
  • zbycie praw poboru akcji przez pracowniczy fundusz emerytalny,
  • zwrot środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym,
  • odliczenie podatku zapłaconego za granicą.

Podatek od oszczędności – nazwa adekwatna dla podatku Belki

W związku z powyższym można stwierdzić, że podatek od zysków kapitałowych jest daniną, która w dużej mierze spowalnia wzrost oszczędności podatnika. Część zysku, który osiągamy np. na depozytach bankowych, akcjach czy w funduszach inwestycyjnych, oddajemy budżetowi państwa.

Sprawdź także:  Rozliczanie straty podatkowej w rocznym zeznaniu PIT – czym jest strata podatkowa i jak ją odliczyć w deklaracji?

Warto mieć świadomość, że podatek od akcji giełdowych i innych wyżej opisanych przedmiotów płacimy za każdym razem, gdy osiągamy zysk.

Podatek Belki – kogo obowiązuje?

W tym miejscu warto dodać istotny fakt – podatek od giełdy i innych przychodów kapitałowych płacą jedynie osoby fizyczne.

Podatek Belki – ile procent wynosi w 2022 roku?

Dowiedzieliśmy się już, że przychody z zysków kapitałowych są opodatkowane. W tym miejscu przejdźmy do praktycznych aspektów podatku Belki, czyli tego, ile obecnie wynosi.

Na początku napisaliśmy, że obecną stawką podatkową jest 19% – wartość ta jest niezmienna od 2004 roku, stąd też możemy spodziewać się, że w kolejnych latach danina ta pozostanie taka sama. W tym miejscu warto dodać, że podatek od zysków kapitałowych pobierany jest od wszystkich dochodów – nie tylko tych w Polsce, ale również zagranicznych.

Podatek od zysków kapitałowych – nie tylko w Polsce

Podatek od zysku z akcji i przychodów kapitałowych nie został przyjęty zbyt dobrze w naszym kraju – w końcu znacząco obniża on dochody z inwestycji oraz naszych oszczędności. Warto mieć świadomość, że Polska nie jest jedynym państwem, w którym obowiązuje ta danina. Podatek od zysków kapitałowych obowiązuje również m.in. w Niemczech, Portugalii, Hiszpanii, Francji, Wielkiej Brytanii, Czechach, Holandii, Danii, Szwecji, Finlandii czy Norwegii.

Podatek od obligacji skarbowych i innych zysków kapitałowych nie jest pobierany z kolei np. w Belgii, Szwajcarii, Słowacji czy Luksemburgu.

Jak obliczyć podatek z giełdy i innych zysków kapitałowych?

Aby lepiej zrozumieć funkcjonowanie podatku Belki, warto pokazać na przykładach, ile trzeba oddać pieniędzy do budżetu państwa od konkretnego zysku.

Co ważne: podatek od zysków kapitałowych pobierany jest jedynie od kwoty uzyskanych przychodów, a nie od pełnej sumy zainwestowanych środków.

Wyobraźmy sobie sytuację, w której na lokatę terminową wpłacamy 200 000 zł. Odsetki z kolei wynoszą w tym wypadku 5000 zł. Ile więc podatku należy zapłacić?

W takim wypadku musimy policzyć 19% od kwoty zysku.

19% * 5000 zł = 950 zł.

Jak widać, oszczędności, czysty zysk z lokaty nie wyniesie 5000 zł, a jedynie 4050 zł (5000 zł – 950 zł).

Jak pomniejszyć podatek Belki?

Przedstawiając na liczbach, niemal ⅕ wypracowanych przychodów z inwestycji czy oszczędności oddajemy polskiemu Urzędowo Skarbowemu. Stąd też wielu podatników zastanawia się, jak zmniejszyć swoje zobowiązanie względem fiskusa. Czy jest na to sposób?

Teoretycznie tak. Jedynym wyjściem jest rozliczenie straty, która pomniejsza dochód uzyskany z inwestycji, tym samym obniżając kwotę podatku do zapłaty. Warto wiedzieć, że stratę można rozliczyć maksymalnie do 5 lat wstecz. Co więcej, odliczenie w danym roku podatkowym nie może być wyższe, niż połowa wartości straty i przekraczać wysokości deklarowanego przychodu.

Jak rozliczyć się z Urzędem Skarbowym z podatku Belki?

Jak rozliczyć zyski kapitałowe? Warto wiedzieć, że dzieje się to automatyczniebank, w którym posiadasz konto zajmie się rozliczeniem i pobraniem podatku za Ciebie. Podobnie zresztą jest w przypadku inwestowania w jednostki TFI – w takim wypadku fundusz inwestycyjny jest odpowiedzialny za odprowadzanie podatku od zysków kapitałowych.

Co ważne jednak: samodzielnie rozliczyć należy podatek od zysków osiągniętych z handlu papierami wartościowymi, a także instrumentami pochodnymi na giełdzie np. na Forex. W takich przypadkach na koniec roku podatkowego podatnicy powinni otrzymać od biura maklerskiego PIT-8C.

Na jego podstawie należy wypełnić roczną deklarację PIT-38 i wysłać w terminie do właściwego urzędu skarbowego.

Jeśli chodzi o wyliczenie podatku – nie ma się czym martwić. Wystarczy przepisać kwoty widniejące w formularzu PIT-8C i wpisać w odpowiednie pola deklaracji PIT-38.

Podatek od zysków kapitałowych – terminy składania deklaracji do Urzędu Skarbowego

Rozliczając się samodzielnie z podatku Belki, należy pamiętać o terminach składania deklaracji.

Na przygotowanie i wysłanie zeznania, a także uiszczenie podatku, mamy czas do 30 kwietnia następnego roku. Innymi słowy: jeżeli w 2022 roku osiągałeś zyski kapitałowe, podatek musisz rozliczyć maksymalnie do 2 maja 2023 roku.

Sprawdź także:  Zmiany podatkowe 2023, czyli jakie zmiany czekają nas od nowego roku?

Czy można uniknąć podatku Belki?

Wielu podatników zastanawia się również nad tym, czy możliwe jest uniknięcie płacenia podatku od zysków kapitałowych.

Niestety, podatek Belki jest bardzo trudny do ominięcia. Dlaczego? Przede wszystkim ze względu na to, że jego uiszczaniem zajmują się instytucje finansowe oraz banki.

Jeśli ktoś szuka oszczędności, może skorzystać opcjonalnie z instrumentów inwestycyjnych i oszczędnościowych, które nie podlegają opodatkowaniu z zysków kapitałowych.

Mowa tutaj np. o indywidualnych kontach emerytalnych (IKZE oraz IKE) – pod warunkiem, że pieniądze będą trzymane na nich do ukończenia 65. roku życia (IKZE) bądź 55. roku życia (IKE).

Czy podatek od zysków kapitałowych zostanie zniesiony?

To kolejne z pytań zadawanych przez podatników, którym podatek od wielu lat skutecznie zniechęca inwestowanie. Czy możemy spodziewać się likwidacji podatku Belki?

Raczej jest to mało prawdopodobne – danina ta bowiem jest dużym źródłem dochodów budżetu państwa. Szacuje się, że sama wartość depozytów to około 880 miliardów złotych – a to oczywiście jest tylko część środków podlegających podatkowi Belki.

Podatek Belki a oszczędności zgromadzone na koncie bankowym

W przypadku oszczędności zgromadzonych na koncie czy lokacie podatek Belki nie jest aż tak odczuwalny. Dlaczego? Dlatego, że bank odprowadza go automatycznie, nie angażując podatnika w całą procedurę rozliczeniową. Do konta doliczane są odsetki netto – bez podatku.

Podatek od zysków kapitałowych a lokaty i odsetki kapitałowe

Niezależnie od tego, czy mówimy o lokacie terminowej, progresywnej czy strukturyzowanej – każda z nich podlega podatkowi Belki. Jeszcze do niedawna możliwe było jednak uniknięcie opodatkowania – banki oferowały swoim klientom depozyty, które były nieobjęte podatkiem (wzgląd na niski zysk). Dziś jednak nie jest możliwe ominięcie podatku od odsetek kapitałowych.

Podatek Belki a akcje, obligacje i operacje giełdowe

Podobnie jak w przypadku lokat i kont oszczędnościowych – podatek Belki odprowadzany jest automatycznie za podatnika, stąd też zyski nie muszą być wykazywane w rocznej deklaracji podatkowej.

Co ważne jednak – podatek odroczony jest jednak do momentu wykupienia obligacji – a nie jak mogłoby się wydawać – na zakończenie roku.

Z kolei osoby inwestujące samodzielnie na giełdzie, również muszą spodziewać się zapłaty podatku Belki naliczanego od akcji. W takim wypadku należy rozliczyć się z urzędem za pomocą PIT-8C. W przypadku, gdy bilans zysków i strat będzie na plus należy uiścić podatek Belki od giełdy w wysokości 19%. Jeżeli jednak podatnik był stratny nie musi martwić się opodatkowaniem.

Podatek od dochodów kapitałowych a fundusze inwestycyjne

Za każdym razem, gdy podatnik chce wycofać kapitał z inwestycji, a fundusz wypracował zysk, będzie konieczne odprowadzenie podatku Belki.

O uiszczenie daniny nie muszą martwić się natomiast osoby przenoszące kapitał pomiędzy subfunduszami z jednego parasola.

Pracownicze Plany Kapitałowe a podatek Belki

W przypadku, gdy uczestnicy PKK wypłacą kapitał po ukończeniu 60. roku życia, nie będą zobowiązani do zapłacenia podatku Belki.

To samo tyczy się osób, które dokonają tego w jednej z dwóch sytuacji: w przypadku poważnej choroby lub chęci wpłaty środków na wkład własny.

Chcesz być na bieżąco z przepisami podatkowymi? W takim razie śledź naszego bloga podatkowego, na którym omawiamy szeroko pojęte tematy dotyczące podatków, rozliczeń z Urzędem Skarbowym, ulg podatkowych i tym podobne.

W tym miejscu również zachęcamy do przetestowania naszej aplikacji do rozliczeń PIT Pitbot. Jest to narzędzie, które możesz mieć zawsze przy sobie – program ułatwia przygotowanie deklaracji podatkowej i wysłanie jej do fiskusa całkowicie przez Internet. Co więcej, na każdym etapie rozliczania możesz liczyć na fachową pomoc, przez co jako podatnik, zyskujesz pewność, że wszystko zostało prawidłowo złożone i nie musisz obawiać się o telefony od urzędników.

Przetestuj Pitbot już dziś – za skorzystanie z naszej aplikacji otrzymasz kody rabatowe na zakupy u naszych Partnerów takich jak New Balance, Gatta, Zalando Lounge czy Bon Prix – serdecznie zapraszamy!

5/5 - (2)