Wedle obowiązujących przepisów podatkowych w Polsce, podatnik, który dokonał określonych transakcji w obrocie gospodarczym, musi zapłacić tzw. podatek PCC. Obciążeniu podlegają osoby prawne, przedsiębiorcy, a także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Warto wiedzieć, że część umów zwolniona jest z PCC. O jakich umowach mowa? Czym konkretnie jest podatek PCC? Kto musi go zapłacić? Kogo nie dotyczy to obciążenie? Na najważniejsze pytania dotyczące tej opłaty odpowiadamy w pozostałej części artykułu. Zachęcamy do lektury.
Spis treści
- 1 PCC – co to za podatek?
- 2 Podatek PCC – od czego się płaci? Lista umów jest całkiem spora
- 3 Podatek PCC – kto płaci?
- 4 Podatek PCC – kiedy nie płacimy? Kto jest zwolniony z podatku PCC?
- 5 Czynności cywilnoprawne zwolnione z podatku PCC
- 6 Podatek PCC – od jakiej kwoty?
- 7 Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych
- 8 Jak zapłacić podatek PCC?
- 9 Gdzie zapłacić podatek PCC?
- 10 Podatek PCC – ile czasu?
PCC – co to za podatek?
Podatek PCC to inaczej podatek od czynności cywilnoprawnych. Jest to obciążenie, które obecne jest w polskim systemie podatkowym od 2001 roku, kiedy zastąpiło obowiązującą wcześniej opłatę skarbową dotyczącą umów i innych czynności cywilnoprawnych.
Podatek PCC występuje wtedy, gdy przedmiotem umowy są prawa majątkowe lub rzeczy znajdujące się na terytorium Polski, lub poza jej granicami – pod warunkiem że ich nabywca posiada stałe miejsce zamieszkania bądź siedzibę w naszym kraju. Z Polską wiąże się również fakt, że w niej musi zostać sporządzona tego typu umowa.
Podatek PCC – od czego się płaci? Lista umów jest całkiem spora
O tym, kto musi zapłacić podatek PCC, mówi nam Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z obowiązującym w niej art. 1 ust. 1 pkt 1 obciążeniem tym objęte są:
- umowy sprzedaży oraz zmiany rzeczy i praw majątkowych (do przykładu posłużyć może tutaj sprzedaż samochodu czy też praw do domeny internetowej),
- umowy pożyczki,
- umowy dożywocia,
- umowy darowizny (część dotycząca przejęcia długów ciężarów lub zobowiązań darczyńcy przez obdarowanego),
- umowy o dział spadku,
- umowy o zniesienie współwłasności (część dotycząca spłat lub dopłat),
- umowy spółki (np. zawarcie umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez dwie organizacje pozarządowe),
- umowy depozytu nieprawidłowego (przechowawca),
- ustanowienie hipoteki (np. na nieruchomości stanowiące własność organizacji w celu zabezpieczenia wierzytelności banku udzielającego kredytu),
- umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, a także odpłatnej służebności (nabywający prawo lub użytkownik).
Co ważne – podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany wyżej wymienionych umów – w przypadku, gdy podwyższają podstawę opodatkowanie. Podobnie jest w przypadku orzeczeń sądowniczych, a także ugód wywołujących takie same skutki prawne, co czynności cywilnoprawne, o których mowa w artykule.
Podatek PCC – kto płaci?
Kto płaci podatek PCC? Warto pamiętać, że umowy cywilnoprawne są najczęściej umowami dwustronnymi. Dlatego też, aby uniknąć ewentualnych nieprzyjemności ze strony Urzędu Skarbowego, należy zagłębić się w to, na kim w praktyce ciąży obowiązek spłaty zobowiązania podatkowego. Poniżej rozpiska – po lewej rodzaj umowy, po prawej informacja o osobie opłacającej podatek.
- Umowa sprzedaży – kupujący.
- Umowa zamiany – strony czynności.
- Umowa darowizny – obdarowany.
- Umowa dożywocia – nabywca własności nieruchomości.
- Umowa o dział spadku i o zniesienie współwłasności – podmiot nabywający.
- Umowa pożyczki i umowa depozytu nieprawidłowego – osoba biorąca pożyczkę lub przechowawca.
- Umowa spółki cywilnej – wspólnicy.
- Umowa spółki handlowej – spółka.
- Ustanowienie hipoteki – osoba składająca oświadczenie.
- Ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego, a także odpłatnej służebności – użytkownik lub nabywający prawo służebności.
Podatek PCC – kiedy nie płacimy? Kto jest zwolniony z podatku PCC?
Warto mieć świadomość, że nie każdy podatnik musi płacić podatek od czynności cywilnoprawnych. Zwolnieniom podatkowym podlegają niektóre strony umów takie jak:
- organizacje pożytku publicznego (w sytuacji, w której dokonują czynności w związku z działalnością pożytku publicznego nienastawioną na korzyści finansowe),
- jednostki samorządu terytorialnego,
- państwa obce, wraz z ich przedstawicielami dyplomatycznymi, urzędami konsularnymi i siłami zbrojnymi,
- międzynarodowe organizacje oraz instytucje, wraz z ich oddziałami oraz przedstawicielami,
- Skarb Państwa,
- Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych,
- osoby nabywające sprzęt rehabilitacyjny na własny użytek.
Podatku PCC nie zapłacimy również wtedy, gdy jedna ze stron transakcji podlega podatkowi od towarów i usług. Zwolnienie jest możliwe ze względu na udokumentowanie transakcji na fakturze z określoną stawką (również zwolnioną) oraz wtedy, gdy podatnik oświadczy, że podlega zwolnieniu z podatku VAT.
Czynności cywilnoprawne zwolnione z podatku PCC
Mówiąc o zwolnieniu podatkowemu, warto wspomnieć o tym, że nie dotyczy ono nie tylko stron umowy, ale również niektórych czynności cywilnoprawnych takich jak sprzedaż:
- własności gruntów w rozumieniu przepisów o podatku rolnym,
- nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, prawa własnościowego spółdzielczego do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym (pod warunkiem że nabywcą jest były właściciel),
- walut obcych,
- bonów i obligacji skarbowych,
- towarów giełdowych,
- bonów pieniężnych Narodowego Banku Polskiego,
- rzeczy ruchomych (w przypadku, gdy podstawa opodatkowania nie jest wyższa niż 1 000 zł.
Podatek PCC – od jakiej kwoty?
Pozostając w temacie zwolnień z podatku PCC, warto doprecyzować ostatni punkt poprzedniego akapitu. Warto wiedzieć, że w sytuacji, w której wartość rzeczy ruchomej nie przekracza 1 000 zł (wartość zapisana w umowie), podatnik może skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Wynika to bezpośrednio z art. 9 ust. 6 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jeśli więc np. komputer zostanie sprzedany 1 000 zł, kupujący nie będzie zobowiązany do składania deklaracji podatkowej i zapłaty wspomnianego podatku PCC.
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych
Ustawa z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku PCC, jaki należy zapłacić.
- Umowa sprzedaży (nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego prawa spółdzielczego do lokalu mieszkalnego, prawa spółdzielczego do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego, a także prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.
- Umowa sprzedaży innych praw majątkowych – 1%.
- Umowa zmiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności, darowizny (przeniesienie własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego prawa spółdzielczego do lokalu mieszkalnego, prawa spółdzielczego do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego, a także prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym) – 2%.
- Umowa zmiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności, darowizny (przeniesienie własności pozostałych praw majątkowych) – 1%.Umowa ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności – 1%.Umowa pożyczki i depozytu nieprawidłowego – 0,5%.
- Umowa spółki – 0,5%.
- Ustanowienie hipoteki (na zabezpieczenie wierzytelności istniejących; liczone od kwoty) – 0,1%.
- Ustanowienie hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej – 19 zł.
Jak zapłacić podatek PCC?
Podatek od czynności cywilnoprawnych należy zapłacić Urzędowi Skarbowemu (chyba że mowa o akcie notarialnym, w takim wypadku opłata odbywa się bezpośrednio u notariusza). W celu uiszczenia opłaty należy skorzystać z deklaracji PCC-3, na której wykazuje się zawartą czynność.
Gdzie zapłacić podatek PCC?
Zeznanie należy dostarczyć do właściwego urzędu skarbowego (placówki przypisanej do adresu zamieszkania podatnika lub jego siedziby). Podatek PCC można zapłacić na 3 sposoby:
- osobiście,
- listem poleconym,
- drogą elektroniczną.
W przypadku wybrania trzeciej opcji wysyłka PCC-3 możliwa będzie za pomocą własnego podpisu kwalifikowanego. W przypadku nieposiadania go podatnik może wykorzystać swoje dane autoryzacyjne (imie i nazwisko, data urodzenia, PESEL lub NIP, a także kwota przychodu z poprzedniego roku podatkowego). Mając te dane, wysyłkę można wykonać za pomocą e-deklaracji na stronie Ministerstwa Finansów.
Podatek PCC – ile czasu?
Ile czasu jest na zapłatę podatku? Podatnik musi to zrobić w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Czy podatek PCC można zapłacić przez Internet?
Tak, jest to możliwe za pomocą e-deklaracji PCC-3.
Potrzebujesz pomocy w wypełnianiu deklaracji PCC-3? W takim razie skorzystaj z naszej aplikacji do rozliczeń podatkowych. Pitbot to innowacyjny program, który służy do łatwego, szybkiego i poprawnego przygotowywania zeznań podatkowych w Polsce. Rozlicz się już dziś z podatków za pomocą nowoczesnej aplikacji – sprawdź, jakie to proste już dziś! Rozliczenia z Pitbotem trwają kilkanaście minut – bez wychodzenia z domu i stania w kolejce – prosto z Twojego domu. Zapraszamy!