Podatek solidarnościowy lub inaczej – danina solidarnościowa – jest jednym z obciążeń publicznoprawnych figurujących w polskim systemie podatkowym. Weszła ona w życie w 2019 roku i choć w świetle prawa nie jest ona stricte zaliczana do podatków, to jej funkcja jest do nich na tyle zbliżona, że jest przez większość podatników utożsamiana właśnie z obciążeniami podatkowymi.

Co to jest podatek solidarnościowy? Kto musi się liczyć z tą daniną? Jak poprawnie rozliczyć solidarnościowy podatek i do kiedy należy to zrobić? Odpowiedz na te oraz inne pytania znajdziesz w dalszej części artykułu. Zachęcamy do lektury i zaznajomienia się z najnowszymi przepisami, które warto znać.

Podatek solidarnościowy – co to takiego?

Czym jest podatek solidarnościowy? Jest to danina w formie przypominającej obciążenie podatkowe nakładane przez polski rząd w celu zasilenia tzw. funduszu solidarnościowego, który powstał po to, aby móc finansować inwestycje oraz środki pomocy na rzecz osób niepełnosprawnych.

Solidarnościowy podatek obliczany jest najczęściej jako procent całkowitego dochodu podatnika, stąd też im większe zarobki, tym z wyższym obciążeniem należy się liczyć.

Podatek solidarnościowy – ustawa regulująca możliwość nakładania obciążenia na podatników

Tematem wartym odnotowania jest to, jak wyliczyć podatek solidarnościowy. Dlaczego to takie ważne?

Warto wiedzieć, że pomimo tego, iż danina solidarnościowa jest regulowana prawnie (Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych), to ustawodawca ustalił dla niej specjalny sposób obliczania. Wynika to bezpośrednio z art. 30h ust 2 Ustawy o PIT, z którego możemy dowiedzieć się, że wysokość podatku solidarnościowego nalicza się od sumy dochodów uzyskiwanych przez podatnika z różnych źródeł (tytułów) prawnych.

Danina solidarnościowa a skala podatkowa

Pierwszym tytułem prawnym, o którym należy wspomnieć, są dochody objęte skalą podatkową. Do takowych zaliczyć można:

  • wynagrodzenie uzyskiwane z tytułu pracy (określone w artykule 12 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),
  • dochody wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej (pod warunkiem, że podatnik nie rozlicza się za pomocą stawki podatku w wysokości 19%),
  • dochody wynikające z tzw. działalności wykonywanej osobiście (określone w artykule 13 Ustawy o PIT),
  • wynagrodzenie dla działów specjalnych produkcji rolnej (pod warunkiem, że podatnicy nie rozliczają się za pomocą ryczałtu lub stawki podatku 19%),
  • przychody z tytułu dzierżawy i wynajmu (artykuł 16 Ustawy o PIT),
  • przychody płynące z praw majątkowych (artykuł 18 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),
  • inne dochody, podlegające opodatkowaniu skalą podatkową (artykuł 20 Ustawy o PIT).

Jak rozliczyć podatek solidarnościowy dla tej grupy dochodów? Należy to zrobić za pomocą jednej z dwóch deklaracji: PIT-37 lub PIT-36. Co ważne, do tej grupy należy również doliczyć dochody zagraniczne, pod warunkiem, że są one rozliczane w Polsce za pomocą metody proporcjonalnego odliczenia.

Danina solidarnościowa a podatek liniowy, zasady ogólne i ryczałt

Pomimo tego, że podatek solidarnościowy w Polsce obejmuje sporą część dochodów zaliczanych do pierwszej grupy, warto wiedzieć, że ustawodawca dodał do tego katalogu również inne źródła prawne.

Sprawdź także:  Odliczenie darowizny od podatku – najważniejsze informacje

Do pierwszej grupy nie zaliczają się dochody objęte podatkiem liniowym (stawka 19%) – zarówno w przypadku działalności gospodarczej, jak i działów specjalnych produkcji rolnej. Co ważne jednak, wedle przepisów muszą być one w odrębny sposób uwzględnione w podstawie do wyliczenia daniny solidarnościowej.

W praktyce oznacza to tyle, że zarówno przedsiębiorcy, jak i podatnicy rozliczający się z dochodów ze specjalnych działów produkcji rolnej zawsze będą zobowiązani płacić podatek solidarnościowy – niezależnie od tego, czy rozliczają się za pomocą podatku liniowego, czy też na zasadach ogólnych.

Wyjątkiem w tym wypadku jest jedynie ryczałt dla działów specjalnych produkcji rolnej – dla takich podatników danina nie jest naliczana.

W tym miejscu warto dodać jeszcze jedną istotną rzecz – daninie solidarnościowej podlegają zarówno podatnicy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarcza, jak i wspólnicy spółek osobowych.

Nowy podatek solidarnościowy dla osób objętych podatkiem CIT

Wartym odnotowania jest fakt zmian, jakie zaszły w 2021 roku.

Otóż od początku poprzedniego roku wspólnicy spółek jawnych oraz komandytowych, którzy objęci są podatkiem CIT, nie podlegają już pod podatek solidarnościowy. Dla tej grupy podatników deklaracja podatkowa złożona w 2021 roku za rok 2020 była ostatnią.

Co w przypadku przekształcenia spółki komandytowej w spółkę jawną, która nie jest objęta podatkiem CIT? W takim wypadku danina solidarnościowa za rok 2021 rok u takich osób może wystąpić.

Podobnie sprawa wygląda u osób sprzedających instrumenty finansowe (udziały, akcje). Tacy podatnicy są zobowiązani do uwzględnienia osiąganego dochodu podczas wyliczania podatku solidarnościowego.

Jak obliczyć podatek solidarnościowy w Polsce 2023?

Aby móc określić podstawę do wyliczenia daniny, podatnik jest zobowiązany do zsumowania wszystkich dochodów, o których wspomnieliśmy w poprzednich akapitach.

Co istotne: sumą w tym wypadku jest łączny dochód, a nie przychód – ma to duże znaczenie dla przedsiębiorców, którzy dzięki wysokim kosztom uzyskania dochodu, mogą w zeznaniu wykazać mniejszy dochód podlegający opodatkowaniu, co z kolei bezpośrednio wpływa na wysokość daniny solidarnościowej.

Podatek solidarnościowy – kto płaci?

Kto zapłaci podatek solidarnościowy w Polsce? Zgodnie z założeniami danina ta obowiązuje podatników, których dochód roczny przekracza 1 000 000 zł, co można przyjąć za kolejny próg podatkowy. Ważne jest jednak, że na wyliczenie składa się kwota zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, a także określone płatności (dla zagranicznych spółek kontrolowanych, co jest opisane w artykule 30f ust 5 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podatek solidarnościowy – wysokość daniny 2023

Na ten moment stawka daniny solidarnościowej wynosi 4% dla dochodów przekraczających 1 000 000 zł rocznie. Żeby było łatwiej zobaczyć, jak to wygląda rzeczywistości, posłużymy się paroma przykładami.

  • Przychody opodatkowane według skali podatkowej

Podatnik pracuje w firmie informatycznej na podstawie umowy o pracę. Jego dochód wynosi miesięcznie 45 000 zł netto miesięcznie, co w skali roku daje 540 000 zł. Weekendy poświęca na dodatkowe projekty. Do swojej etatowej pensji w ciągu roku dorzucił 480 000 zł z tytułu umowy o dzieło za wykonanie dwóch aplikacji webowych. Wszystkie te przychody podlegają opodatkowaniu skalą podatkową. Od nadwyżki przekraczającej 85 528 zł, podatek wynosi 32%. Biorąc pod uwagę łączny dochód, czyli 1 020 000 zł, podatek za 2022 rok obliczony za pomocą tej skali wyniósł 313 570 zł. Do nadwyżki (przekraczającej milion złotych), czyli w tym wypadku 20 000 zł należy dodatkowo doliczyć 4%, czyli 800 zł. Łącznie podatek wynosi 313 370 zł.

  • Przychody opodatkowane według skali oraz podatku liniowego

Podatnik pracuje w biurze na podstawie umowy o pracę, zarabiając 4 500 zł netto miesięcznie, czyli 54 000 zł w ciągu roku. Oprócz tego handluje na giełdzie, z której w ciągu roku udało mu się zarobić 954 000 zł. W tym wypadku musi rozliczyć dochody na dwa sposoby: 

  • wynagrodzenie z umowy o pracę – 54 000 zł (I próg podatkowy, czyli 12%) = 6480 zł podatku,
  • dochód ze sprzedaży akcji – 954 000 zł  (podatek liniowy, czyli 19%) = 181 260 zł.
Sprawdź także:  Amortyzacja środków trwałych – sposób na obniżenie podatków

Łączny dochód wyniósł 1 020 000 zł, z czego od 20 000 zł należy zapłacić podatek według III progu podatkowego, czyli 800 zł. W takim wypadku łączne zobowiązanie wynosi 191 240 zł.

  • Przychody opodatkowane poza skalą

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym 19%. Łączny przychód w ciągu roku wyniósł 2 020 000 zł, z kolei koszty miał na poziomie 1 100 000 zł. Z tego wynika, że dochód wyniósł 1 020 000 zł. Z tego należy zapłacić podatek w wysokości 193 800 zł + 4% od nadwyżki – 800 zł. Łączne zobowiązanie podatkowe wynosi więc 194 600 zł.

Podatek solidarnościowy 2023 – termin

Termin zapłaty daniny solidarnościowej jest analogiczny do pozostałych rozliczeń podatkowych, czyli maksymalnie do 2 maja roku podatkowego, który następuje po roku, którego dotyczy rozliczenie.

Podatek solidarnościowy – deklaracja a formularz DSF-1

Na początku artykułu zostało wspomniane, że do prawidłowego rozliczenia się z daniny solidarnościowej wymagane jest złożenie deklaracji PIT-37 lub PIT-36. Warto wiedzieć, że na potrzeby obliczenia tego podatku wprowadzono formularz DSF-1. Służy on do wykazania sumy dochodów będących podstawą do naliczenia daniny, jak i tych, które ją pomniejszają.

Danina solidarnościowa a korekta i odsetki

Warto pamiętać, to, o czym pisaliśmy na samym wstępie – choć danina nie jest podatkiem, jest ona traktowana w takim sam sposób, co oznacza, że ewentualna korekta deklaracji DSF-1, a tym samym – dopłata daniny – może wiązać się z koniecznością zapłaty odsetek (w takiej wysokości, jak w przypadku tradycyjnych zaległości podatkowych).

Podatek – danina solidarnościowa. Na co uważać?

Warto mieć świadomość, że w przypadku rozliczeń podatku solidarnościowego, istnieją pewne kruczki, do których zaliczyć trzeba:

  • rozliczenia wspólne – małżonkowie, którzy składają jedno zeznanie podatkowe, na potrzeby daniny solidarnościowej, muszą rozliczyć się z całości osiąganego dochodu, co z kolei realnie podnosi wysokość obciążenia do zapłaty,
  • brak uwzględnienia niektórych odliczeń – warto mieć świadomość, że w czasie ustalania podstawy daniny solidarnościowej, urząd skarbowy nie uwzględnia odliczeń podatkowych innych niż składki na ubezpieczenia społeczne; stąd też kwoty dochodu nie obniżą m.in. przekazane darowizny, ulga rehabilitacyjna, ulga B+R czy straty z ubiegłych lat.

Danina solidarnościowa a dochody zagraniczne

Jeśli chodzi o osiąganie dochodów zagranicznych to:

  • do podstawy opodatkowania podatkiem solidarnościowym nie wlicza się dochodów osiąganych za granicą w państwach, w których obowiązuje metoda wyłączenia z progresją (Czechy, Francja, Niemcy, Szwajcaria, Szwecja),
  • do podstawy opodatkowania podatkiem solidarnościowym wlicza się dochody osiągane za granicą w państwach, w których ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia (Austria, Holandia, Rosja, Wielka Brytania).

Jak rozliczyć podatek solidarnościowy? Najlepiej z Pitbotem!

Danina solidarnościowa jest dosyć nowym rozliczeniem, przez co może wciąż budzić wiele niewiadomych. Jeśli nie wiesz, jak wypełnić deklarację podatkową, skorzystaj z naszej nowoczesnej aplikacji do rozliczania PIT przez Internet. Korzystając z Pitbota, możesz liczyć na pełne wsparcie księgowej, która pomoże przygotować zeznanie i wysłać je do urzędu. Rozliczanie z Pitbotem trwa maksymalnie kilkanaście minut – nie trać więc czasu i już dziś przekonaj się o funkcjonalności aplikacji.

5/5 - (2)