Rozliczenie roczne Ukraińca 2022 w Polsce – obowiązki, dokumenty, zasady składania deklaracji

Rok 2022 był niewątpliwie trudny dla setek tysięcy obywateli Ukrainy, którzy zmuszeni byli opuścić swój kraj w związku z wybuchem wojny i szukać schronienia za granicą, w tym głównie w Polsce. Wiele osób otrzymało stosowną pomoc nie tylko w postaci schronienia, ale również pracy, która umożliwia im prowadzenie – w miarę możliwości – normalnego życia. Z racji na podjęcie legalnego zarobku na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, obywatele Ukrainy muszą pamiętać o obowiązkach względem polskiego urzędu skarbowego. W dzisiejszym artykule omówimy sobie najważniejsze kwestie dotyczące rozliczenia rocznego Ukraińców w Polsce za 2022 rok. Zapraszamy do lektury.

Rozliczenie roczne Ukraińca 2022 – podstawą jest legalna praca

Polska, z racji na swoje położenie, jest miejscem, do którego od lat przyjeżdża wiele osób z Ukrainy w poszukiwaniu pracy i nie tylko. W związku z wybuchem wojny na Ukrainie ludzie zaczęli myśleć o tym kraju głównie pod względem schronienia, co oczywiście nie może nikogo dziwić.

Z racji na zaistniałą sytuację, w Polsce obecnie przebywa wiele milionów Ukraińców, którzy od kilku miesięcy starają się w miarę możliwości normalnie funkcjonować przez np. podjęcie pracy. Z racji na dłuższy pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, wiele osób zadaje sobie pytanie, czy będzie musiało się rozliczyć z polskim urzędem skarbowym. Warto wiedzieć, że obowiązek ten tyczy się jedynie tych, którzy podejmują się legalnego zarobku, czyli pracy na podstawie formalnej umowy.

Rozliczenie PIT Ukraińca łatwiejsze w Polsce niż na Ukrainie, czyli „magia” kwoty wolnej od podatku

Zgodnie z powyższym akapitem: podjęcie legalnej pracy w Polsce rodzi obowiązek podatkowy – nie inaczej jest w przypadku Ukraińców. Choć w teorii może budzić to obawy, warto mieć świadomość, że złożenie rocznej deklaracji podatkowej do polskiego organu wykonawczego może być bardziej opłacalne niż do ukraińskiego urzędu skarbowego.

Dlaczego? Głównie za sprawą kwoty wolnej od podatku, która w 2022 roku w Polsce wynosiła 30 000 złotych, co w praktyce oznaczało, że każdy, kto legalnie osiągał wynagrodzenie nieprzekraczające ustanowionego limitu, nie podlegał pod zapłatę podatku dochodowego, a tym samym – złożenia zeznania. W przypadku fiskusa na Ukrainie obowiązek rozliczania powstaje już od pierwszych zarobionych pieniędzy.

Rozliczenie dla Ukraińca a 183 dni w Polsce – temat rezydencji podatkowej

Mówiąc o rocznym rozliczeniu Ukraińców w Polsce w 2022 roku, warto poruszyć temat rezydencji podatkowej – ma ona bowiem wpływ na sposób rozliczania cudzoziemców – w tym wypadku osób z Ukrainy. O czym mowa?

Osoby, które posiadły tzw. status polskiego rezydenta podatkowego, podlegają pod nieograniczony obowiązek podatkowy, co oznacza, że muszą rozliczyć się z urzędem skarbowym w Polsce z całości dochodów osiągniętych w danym roku. Jak zyskuje się ten tytuł? Obecne przepisy mówią o tym, że rezydentem podatkowym w Polsce jest osoba, która:

• przebywa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w ciągu roku,
• posiada w Polsce centrum interesów życiowych np. źródła dochodów, miejsce zamieszkania, działalność gospodarcza (wykonywana w Polsce).

Dlatego też, rozliczenie roczne Ukraińca w 2022 roku może obejmować nie tylko osoby, które przyjechały do Polski przed wojną, ale również po jej wybuchu – kluczem tutaj są 183 dni, o których wspomnieliśmy.

Co ważne: nierezydenci (osoby, które nie mają miejsca zamieszkania w Polsce) z kolei muszą rozliczyć się tylko z dochodów, które osiągnęli na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Przeniesienie centrum interesów życiowych do Polski – specustawa dla Ukraińców

Pozostając przy temacie rezydencji podatkowej, a konkretniej – posiadania centrum interesów życiowych (mających wpływ na status polskiego rezydenta), polskie państwo wprowadziło specjalną specustawę dla Ukraińców, dzięki której mogą oni w łatwy sposób potwierdzić organom przeniesienie ośrodka interesów z Ukrainy do Polski za pomocą specjalnego oświadczenia.

Taki dokument należy przedłożyć również swojemu pracodawcy – jest to bowiem istotne pod kątem późniejszego rozliczania się z podatku (kwestia potrącenia składek na poczet podatku dochodowego).

Roczne rozliczenie dla obywateli Ukrainy w Polsce – na jakim formularzu?

Obywatele Ukrainy, którzy legalnie podejmują się pracy na terenie Polski, na koniec roku mogą otrzymać jeden z dwóch formularzy: IFT-1/IFT-R bądź PIT-11.

Przeczytaj także: PIT-11 dla Ukraińców 2022: czym jest i jak go otrzymać?

Pierwszy z nich przewidziany jest dla nierezydentów, którzy nie mają obowiązku dostarczania rocznej deklaracji do polskiego urzędu skarbowego (rozliczają się jedynie w kraju macierzystym, a więc – na Ukrainie).

Jeśli jednak polski pracodawca wyśle do pracownika PIT-11 (wystawia się go w momencie, gdy osoba osiąga dochód ze stosunku służbowego pracy, pracy, pracy nakładczej bądź spółdzielczego stosunku pracy), to taki podatnik musi pomyśleć o rozliczeniu rocznym. Ukraińcy w takim wypadku powinni wykazać kwoty (zawarte w PIT-11) na jednym z dwóch formularzy:

• PIT-37,
• PIT-36 (jeżeli prócz standardowego wynagrodzenia uzyskiwał dochody z prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej).

Przeczytaj również: PIT-36 dla obywatela Ukrainy – zasady rozliczania w Polsce.

Roczne rozliczenie dla Ukraińca za 2022 rok – do kiedy? Terminy składania deklaracji

Do kiedy można dostarczyć deklarację podatkową do polskiego urzędu skarbowego? Dla cudzoziemców – w tym wypadku Ukraińców – termin jest taki sam jak dla Polaków. Na złożenie zeznania mają oni bowiem czas do końca kwietnia 2023 roku (analogicznie będzie to wyglądało w latach kolejnych, chyba że przepisy ulegną zmianie). W 2023 roku termin ten jednak wydłuża się do 2 maja (30 kwietnia oraz 1 maja są dniami wolnymi od pracy).

Przeczytaj również: PIT-37 dla Ukraińców 2022/2023 – wszystko, co musisz wiedzieć, jako obywatel Ukrainy.

Co jeszcze warto wiedzieć o rocznym rozliczaniu się w Polsce za 2022?

W poprzednich akapitach zostały poruszone najważniejsze kwestie dotyczące rocznego rozliczania się dla obywateli Ukrainy przebywających i pracujących w Polsce. W tym miejscu warto jednak w skrócie omówić kilka kwestii formalnych, które mogą wzbudzać w podatnikach wątpliwości, a mianowicie: praca zdalna, możliwość odliczenia ulg, wybór urzędu skarbowego czy też obowiązek rozliczania w przypadku wyjazdu na Ukrainę w trakcie roku.

Praca zdalna w Polsce

Wiele niewiadomych budzi temat pracy zdalnej w momencie, gdy przebywa się w Polsce, a wykonuje się ją dla ukraińskiego pracodawcy. Warto pamiętać, że jeżeli pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przekracza 183 dni, podatnik staje się rezydentem, a więc – automatycznie podlega pod nieograniczony obowiązek podatkowy, co obliguje go do złożenia rocznej deklaracji i rozliczenia się z podatku w Polsce.

Ulgi podatkowe

Osoby, które posiadają status polskiego rezydenta podatkowego, mogą skorzystać z różnych odliczeń, dzięki którym zmniejszą swoje zobowiązanie względem urzędu skarbowego. Prawo do nich mają również Ukraińcy – mogą oni skorzystać z preferencji oraz odpowiednich odliczeń, jeśli są rezydentami podatkowymi, czyli spełniają jeden z dwóch wymienionych wyżej warunków (183-dniowy pobyt bądź posiadanie centrum interesów życiowych w Polsce).

Właściwy urząd skarbowy dla Ukraińców

W przypadku, gdy cudzoziemiec jest polskim rezydentem podatkowym, powinien dostarczyć deklarację do urzędu skarbowego właściwego do jego aktualnego adresu w Polsce, czyli np. mieszkając w Legnicy, musi złożyć zeznanie do legnickiego oddziału fiskusa.

Jeżeli jednak mówimy o nierezydentach, właściwy urząd ustala się na podstawie miejsca zamieszkania bądź adresu siedziby podatnika, miejsca jego pobytu lub miejsca wykonywania pracy przynoszącej dochód.

Obowiązek rozliczenia w Polsce a wyjazd na Ukrainę w trakcie roku podatkowego

Zdarzają się sytuacje, w których obywatele Ukrainy w trakcie roku podatkowego wracają do swojego kraju macierzystego. Warto pamiętać, że taki wyjazd nie oznacza, że obowiązek rozliczania się w Polsce przestaje mieć znaczenie. Takie osoby muszą na koniec roku złożyć zeznanie do właściwego urzędu skarbowego w Polsce.